Akwamaryn – kamień
szlachetny, podobnie jak szmaragd, heliodor, morganit akwamaryn jest odmianą
berylu.
Nazwa pochodzi z łacińskiego aqua marina (woda morska), ze
względu na niebieskozieloną barwę. Nazwę tę wprowadził Beotius de Boot w 1609.
Właściwości :
barwa – niebieskozielony, ciemnozielony, ciemnoniebieski
(barwa zależy od obecności jonów żelaza dwuwartościowego)
połysk – szklisty
twardość w skali Mohsa – 7,5…8,0
gęstość – 2,68…2,80 g/cm³
łupliwość – niewyraźna
przełam – muszlowy, często nierówny; kruchy
inkluzja – inkluzje w postaci długich, równolegle ułożonych
do ścian słupa kryształu kanalików, często wypełnionych roztworem nadającym
kryształom zabarwienie brązowe; zawierają także pęcherzyki powietrza. W
niektórych kryształach mogą występować kropelki cieczy ułożone w kształcie
gwiazdy. Akwamaryn zawiera ponadto kryształy biotytu, flogopitu, rutylu,
pirytu, hematytu, ilmenitu oraz turmalinu.
Cechą charakterystyczną jest jego wygląd na tle
niemetalicznej powierzchni; w zależności od ustawienia kryształu może być
niebieski lub bezbarwny (dichroizm – dwubarwność).
Występowanie :
Minerał związany ze skałami granitowymi, szczególnie z pegmatytowymi
i hydrotermalnymi.
Występuje w: Brazylii – (Minas Gerais, Rio Grande do Norte,
Ceará – najcenniejsze), Pakistan – Ousso, USA (Maine, Karolina Północna,
Kolorado), Rosja (Syberia- Mursińsk, Ural), Madagaskar – najlepsze
ciemnoniebieskie kryształy akwamarynu, kraje Afryki Południowo-Zachodniej.
Zastosowanie :
Znany i stosowany przez Greków i Rzymian od III wieku p.n.e.
Często wykonywano z niego intaglia – brosze wklęsłymi rzeźbionymi motywami
zazwyczaj o tematyce morskiej (kamień ten miał jakoby chronić podczas podróży
morskich – przesąd).
Piękny kamień jubilerski ma zabarwienie od
zielonawoniebieskiego do intensywnego błękitu. Cenny surowiec jubilerski.
Szczególnie poszukiwane są kamienie niebieskie i masie powyżej 10 ct. Z tego
powodu większość kamieni, po oszlifowaniu, poddawana jest ogrzewaniu, w czasie
którego kamienie zielone lub zielononiebieskie zmieniają barwę na niebieską.
Ciekawostki :
W British Museum w Londynie jest przechowywany kryształ
niebieskozielony w formie nieregularnego graniastosłupa, przezroczysty, o masie
110,2 kg.
Znakomity kryształ ważący 61 kg był znaleziony w Brazylii w
okolicy Belo Horizonte.
W muzeum Historii Naturalnej w Nowym Jorku jest okaz ważący
4438 karatów – kamień jest oszlifowany fasetkowo w kształcie jajka.
Na Zamku Królewskim w Warszawie prezentowane jest berło
Stanisława Augusta Poniatowskiego wykonane około 1792 roku, zrobione z trzech
oszlifowanych lasek akwamarynu, połączonych ze sobą złotymi oprawami w
kształcie pierścieni, ze stylizowanymi złotymi liśćmi akantu.