Cymofan (Cymofanit, Kocie Oko, Chryzoberylowe Kocie Oko) - odmiana chryzoberylu wykazująca efekt kociego oka. Nazwa pochodzi od greckich słów kyma = fala i fainio = pokazuję (faliste refleksy świetlne przy obrocie kamienia).Nazwa "kocie oko" wskazuje na podobieństwo kamienia do kociego oka.

Właściwości :

Twardość w skali Mohsa: 8,5

Gęstość: 3,68-3,80 g/cm³

Barwa: żółty, zielonkawy, szarozielony

Przełam: muszlowy

Połysk: szklisty, tłusty, jedwabisty

Łupliwość: wyraźna

dyspersja - 0,015

inkluzja - duża ilość igiełkowatych wrostków i kanalików

Niekiedy zamiast wzorcowego dla tego minerału efektu kociego oka wykazuje asteryzm w postaci czteroramiennej gwiazdy. Charakterystyczne efekty optyczne spowodowane są obecnością bardzo licznych i drobnych, wydłużonych kanalików (wypełnionych gazem), ułożonych w sposób uporządkowany, równolegle do dłuższej osi kryształu. W przypadku ich krzyżowania się powstaje efekt asteryzmu.

Występowanie :

Znajdowany jest w pegmatytach, skałach metamorficznych, w formie otoczaków w skałach okruchowych.

Miejsca występowania: Sri Lanka – Kuruwita, Ratnapura, Matara, Rosja – Ural, Brazylia – Minas Gerais, Teofilo Otoni, Bahia, Chiny.

Zastosowanie :

Cenny kamień szlachetny. Używany do wyrobu drogiej biżuterii. Zazwyczaj są szlifowane w kaboszon; masa kamieni rzadko przekracza 2 – 10 kr. Największy znaleziony kryształ miał 475 kr.